ناردانه‌های دُردانه‌ای – آژیراک

در نقاشی «هفت سین» کمال‌الملک و سفره‌ای که این نقاش برجسته ایرانی ترسیم کرده آنچه سال‌هاست که جلوه‌گر می‌شود جایگاه ویژه میوه «انار» در کنار دیگر المان‌های نوروزی است.

«انار» که این روزها یکی از سمبل‌های مهم به حساب می‌آید، یک میوه معمولی نیست و در بسیاری از مراسم‌های ایرانی‌ها نقش پررنگی داشته و در فرهنگ‌های مختلف، نماد فراوانی، برکت و جاودانگی است.

همچنین انار در فرهنگ ایرانی به شکل عام و در هورامان و کردستان به صورت خاص، مهم‌ترین میوه زمینی محسوب شده و به تدریج شکل مقدس یافته است. مردم ایلات، عشایر و روستاهای کرمان هم چوب انار را برکت‌زا می‌پندارند و از آن چوب مشک‌زنی می‌سازند.

در نظریه‌های نمادشناسی و اسطوره شناسی، انار به سبب دانه‌های متعددش پیش از هر چیز، نماد باروری و تکثیر نسل و حاصل خیزی و وفور نعمت است. این میوه در آیین زرتشت هم مقدس بود و زرتشتیان‌ در مناسک خود از آن بهره می بردند.

در یونان باستان هم انار نشانه برکت و مقدس تلقی می‌شود چنانچه گفته شده، آفرودیته، رب‌النوع عشق، درخت انار را با دست خود در جزیره قبرس کاشت.

لرستان ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه بخش کشاورزی داشته و یکی از ظرفیت‌های متماز و قابل‌توجه این بخش باغ‌های انار استان است و در این بین لرستان با برخورداری از نعمت آب و حاصلخیزی خاک، یکی از استان‌های مطرح در تولید انار با کیفیت کشور محسوب می‌شود.

نکته مهم این است که اقتصاد لرستان بر پایه کشاورزی بوده و شرایط اقلیمی مناسب آن را جزو نقاط مستعد کشور در توسعه باغات انار قرار داده که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حتی دولتی در این بخش می‌توان زمینه اشتغال پایدار را فراهم و کمک قابل توجهی به توسعه استان کرد.

پایانه فروش ثابت انار در لرستان ایجاد شود

در خصوص انار لرستان علی آدینه‌وند باغدار لرستانی و یکی از تولیدکنندگان این محصول در استان به خبرنگار آژیراک می‌گوید: انارهای تولید شده در لرستان مخصوصا کوهدشت بسیار با کیفیت بوده و قابلیت صادر شدن نیز دارد.

وی ادامه داد: وزن و اندازه‌ی میوه، ضخامت پوست، شکل میوه، تاج میوه، رنگ پوست، رنگ دانه، طعم، اندازه‌ دانه، نرم دانگی و … ویژگی بارز انار لرستان بوده که آن را از نسبت به انارهای دیگر استان‌ها متمایز می‌کند.

آدینه‌وند تصریح کرد: درشتی میوه، رنگ پوست قرمز، دانه‌ی قرمز، پوست کلفت، تاج کوتاه و نیمه‌باز، مقاوم به کرم گلوگاه، قند میوه و… باعث برتری انار استان نسبت به سایر ارقام در کشور شده است.

وی که خود دانش‌آموخته رشته باغبانی نیز است، در خصوص فروش محصول انار لرستان و اینکه تا چه حد می‌تواند به اقتصاد مردم استان کمک کند، افزود: یکی از مشکلاتی که ما داریم این است که بازار و پایانه فروش ثابتی ما در استان نداریم و این زیرساخت باید ایجاد شود.

این باغدار نبود برند را از دیگر موانع فروش و صادرات این محصول با کیفیت لرستان برشمرد و با بیان اینکه فروش انار استان با نام سایر نقاط کشور انجام می‌شود، بیان کرد: این محصول خاصه در کوهدشت از نظر کیفیت و طعم زبانزد عام و خاص است ولی برخی چالش‌ها نظیر آفت کرم گلوگاه، آفتاب سوختگی، دانه سفیدی و … نیز وجود دارد که برخی مواقع تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

سیدعماد شاهرخی رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز می‌گوید: محصول انار استان دارای ظرفیت‌های خوبی برای صادرات در بازارهای جهانی است.

وی گفت: یکی از مهمترین ابزارهای توسعه اقتصادی در کشورها، صادرات محصولات کشاورزی است که می‌تواند درآمد قابل توجهی را برای تولیدکنندگان و کشور به ارمغان آورد.

شاهرخی با بیان اینکه در حال حاضر کل سطح باغ‌های انار استان لرستان ۳۵۰۰ هکتار است، اظهار کرد: از این میزان ۲۲۰۰ هکتار در شهرستان کوهدشت بوده که ۱۲۰۰ هکتار آن به صورت یکجا و متمرکز در منطقه زیرتنگه سیاب وجود دارد.

تولید بیش از ۷۵ هزار تن انار در لرستان

وی اضافه کرد: متوسط عملکرد انار در باغ‌های استان لرستان ۲۵ تن درهکتار است که در منطقه سیاب متوسط عملکرد به ۳۵ تن درهکتار می‌رسد.

شاهرخی با بیان اینکه باغداران نمونه لرستان ۱۲۵ تن در هکتار نیز برداشت کرده‌اند، افزود: تولید انار در باغات استان به بیش از ۷۵ هزار تن در هر سال می‌رسد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان اینکه میزان باغ‌های استان ۱۴ درصد افزایش یافته‌ است، گفت: سطح باغ‌های انار در لرستان ۱۱ درصد و در زیر تنگ سیاب ۱۵ درصد افزایش یافته‌ است.

یکی از موضوعاتی که همیشه مورد دغدغه کشاورزان لرستان بوده صنایع تبدیلی و تکمیلی و فراوری محصولات تولیدی استان است که شاهرخی در این باره گفت: راه‌اندازی صنایع تبدیلی یک ضرورت بوده که در این راستا ۱۲ واحد صنایع تبدیلی لرستان به بهره‌برداری رسیده‌ است.

این مسئول با بیان اینکه انارستان‌های لرستان با توسعه صنایع تکمیلی از رونق بیشتری برخوردار می‌شوند، گفت: انار یکی از ظرفیت‌های مناسب جهت صادرات به بازارهای جهانی است که با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و برندسازی این محصول می‌توان به اقتصاد و اشتغال استان کمک شود.

صادرات انار به عنوان یکی از ستون‌های اصلی توسعه اقتصادی لرستان که ۵ درصد تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص داده نقشی حیاتی در افزایش درآمد و ایجاد اشتغال داشته و می‌تواند فرصتی بی‌نظیر برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان باشد ولی نکته‌ای که بسیار مهم بوده این است که آیا شرایط صادرات آن در استان فراهم است یا نه؟

برای صادرات انار اتحادیه منسجم و هدفمند این محصول تشکیل شود

در این خصوص داریوش احمدی کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با آژیراک با بیان اینکه بسته‌بندی نقش بسزایی در تقویت صادرات محصولات کشاورزی داشته و باید به این مقوله اهمیت زیادی داده شود، گفت: برای صادرات انار استان در وهله اول اتحادیه منسجم و هدفمند این محصول تشکیل شود که با راه‌اندازی آن بسیاری از مشکلات تولید، بازار فروش، صادرات و صنایع تبدیلی رفع می‌شود.

وی اظهار کرد: تشکیل اتحادیه باغداران انار لرستان توسعۀ صنایع فراوری خانگی را به‌دنبال داشته و این اتحادیه محصولات را با شناسایی بازارهای صادراتی با یک برند مشخص صادر می‌کند.

احمدی با بیان اینکه مشکل اساسی در بحث صادرات لرستان نبود شناسایی بازار مناسب است، بیان کرد: هیچ صادر کننده‌ای در حوزه انار استان  به صورت ادامه‌دار نتوانسته کار صادرات انجام دهد که بیشتر به تحریم، نوسانات ارزی و مشکلات اقتصادی بر می‌گردد.

این کارشناس به نبود صادرکننده حرفه‌ای در حوزه انار استان را از دیگر مشکلات برشمرد و گفت: تولید محصول سالم آبروی استان بوده و اگر محصول سالم روانه بازارهای خارجی شد قطعا خریداران خارجی مشتری دائمی و خریدار مستمر محصول خواهند بود.

احمدی تاکید کرد: ذائقه بازارهای جهانی باید به تولیدکنندگان انار منتقل شود تا بازارهای جهانی این محصول را از دست ندهیم.

وی یادآور شد: تولیدکننده و صادرکنندگان انار در لرستان باید در کنار هم باشندو باید با هم افزایی نسبت به تولید محصول سالم و فراهم کردن بستر صادراتی کمک کنند.

این کارشناس گفت: باید با توسعه صنایع تبدیلی محصول تولیدی را فرآوری کرد و در بازارهای جهانی عرضه کرد.

برای صادرات انار زیرساخت‌های ابتدایی آماده شود

منصور مرادی یکی از صادرکنندگان و فعالان اقتصادی لرستان نیز در این خصوص معتقد است برای صادرات محصولاتی همچون انار استان، ابتدا باید زیرساخت‌های ابتدایی آماده شود.

وی در گفت‌وگو با آژیراک افزود: با توجه به تجربه‌ای که در زمینه صادرات داشته‌ایم، پیشنهاد می‌شود جهاد کشاورزی خیلی قوی‌تر در زمینه ترویج این محصول ورود کند و با توجه به پتانسیلی که انار در استان دارد در بحث کود، سموم و پسماندهای آن کار کند که احتمال پسماند کمتر شود.

نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان لرستان بیان کرد: مورد بعدی که حائز اهمیت است ایجاد اتحادیه‌ای در منطقه تنگ‌سیاب با حضور کشاورزان تحصیل‌کرده و پیشرو در این زمینه، و برنامه‌ریزی و تنظیم سند راهبردی توسط جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی و سازمان صمت بوده که کشاورزان براساس این سند عمل کنند و در نهایت به صادرات برسند.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: هم‌اکنون در اتاق بازرگانی لرستان اتحادیه‌ای با عنوان صادرکنندگان تشکیل شده که در حال برنامه ریزی هستیم در صورتی که اتحادیه‌های محلی در بخش‌های صنعت، کشاورزی و صنایع دستی‌ داشته باشند زیرمجموعه اتحادیه صادرات قرار گیرند.

وی ادامه داد: در این مرحله شرکت‌های مدیریت صادرات و اتحادیه صادرکنندگان وظیفه دارند محصول را معرفی، تبلیغات و  بازارسازی، فروش و بازار هدف را مشخص کنند؛ اگر این سه مقطع کنار هم قرار نگیرند، حلقه نهایی یعنی اتحادیه صادرکنندگان، تجار صادرکننده، بازار هدف یا هدف‌گذاری برای بازاریابی جدید انجام نمی‌شود؛ درصورتی که این سه مرحله انجام شود طی یکی دو سال آینده می‌توانیم مانند گذشته تبدیل به یک قطب صادراتی انار تبدیل شویم.

مرادی اظهار کرد: برخی استان‌ها مانند کردستان جشنواره انار برگزار کرده‌اند در صورتی که این استان به اندازه لرستان تولید انار ندارد؛ ما برای اولین بار جشنواره انار را برگزار کردیم، برگزاری جشنواره‌های محلی می‌تواند در معرفی مناطق گردشگری هم مفید باشد.

وی با بیان اینکه باید زیرساخت‌های ابتدایی آماده شود تا بعد به فکر صادرات باشیم، افزود: در آمار صادرات، انار لرستان دیده نمی‌شود چون انار ساوه و مهریز  بازار این محصول را در اختیار گرفته‌اند.

زنجیره‌های ارزش انار لرستان تکمیل شود

سیروس ابراهیمی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان نیز با اشاره به ضرورت توسعه صادرات انار استان گفت: جشنواره‌ها در معرفی ظرفیت‌ها و داشته‌های استان بسیار موثرند.

وی در گفتگو با آژیراک ادامه داد: انار یکی از با ارزش‌ترین میوه‌های سردرختی استان لرستان و شهرستان کوهدشت است که ارزش اقتصادی فراوانی دارد و در صورتی که زنجیره‌های ارزش آن تکمیل و به محصولات مختلفی تبدیل شود، حتما دارای ارزش افزوده بالایی خواهد بود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان اظهار کرد: در استان لرستان و خصوصا شهرستان کوهدشت به طول حدود ۸۰ کیلومتر در حوزه رود سیمره مستعد غرس باغات انار است.

وی افزود: در منطقه درب گنبد تپه ماهورهایی هستند که ارزش کشاورزی و زراعی آنچنانی ندارند، اما برای توسعه باغات انار مناسب بوده و می‌توانند جهشی را در اقتصاد کشاورزی استان ایفا کنند.

ابراهیمی یادآور شد: اگر مجموعه باغات لرستان و شهرستان کوهدشت مراقبت شده و با روش‌های علمی آب و مواد غذایی کافی تغذیه شود، حتما می‌تواند تناژ بالاتری انار داشته و از طرفی به کیفیت این میوه اضافه شود.

او ادامه داد: مهم‌ترین نکته این است که انار محصولی نیست که در همه کشورها بتواند عمل آوری داشته و تنها در برخی از کشورهای دنیا انار تولید می‌شود و به همین دلیل این محصول می‌تواند بعنوان محصولی که ارزش صادراتی داشته و به اقتصاد استان کمک کند شناخته می‌شود، اما واقعیت این است تا زمانی که این اتفاقات رخ دهد راه درازی در پیش داریم.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار لرستان اظهار کرد: هر سال وضعیت اقتصادی منطقه بهتر و محصولات بیشتری برداشت می‌شود، همچنین آفاتی مانند کرم گلوگاه که کشنده و اذیت کننده بود و سال‌های قبل وجود داشت امروزه به ندرت پیدا می‌شود.

وی اظهار کرد: دانش کشاورزان و مروجین ما بالا رفته و باید به مرور زمان از نظر توسعه کمی و کیفیت بخشیدن و هم فرآوری تبدیل به زنجیره ارزش و هم نگاه جدی به صادرات محور بودن این محصول را داشته باشیم تا بتواند نقش خودش را در اقتصاد استان ایفا کند.

ارزش اقتصادی انار لرستان، ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است

ابراهیمی با بیان اینکه انارستان‌های زیرتنگ سیاب، جهش بسیار محسوسی در زندگی اهالی منطقه ایجاد کرده است، یادآور شد: حدود ۷۰ هزار تن برداشت انار استان لرستان بوده و  نزدیک به ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان هم ارزش اقتصادی این میزان دارد.

وی در ادامه با بیان اینکه برگزاری جشنواره‌ها در معرفی ظرفیت‌ها و داشته‌هایی مانند انار لرستان بسیار موثرند، افزود: بسیاری از مردم علاقمندند که در فصل برداشت انار، از باغات دیدن و خرید کنند و همین در رونق منطقه ارزشمند است؛ همین الان اکثر خودروهای عبوری از زیرتنگ سیاب، با پلاک‌های غیر از استان لرستان هستند.

ابراهیمی با بیان اینکه با جشنواره انار می‌توانیم گردشگری پایدار را در لرستان ایجاد کنیم، گفت: ظرفیت‌های استان بسیار زیاد بوده و چشم انداز آن نیز امیدوارکننده و امیدبخش است.

به گزارش آژیراک، استفاده از تجربیات جهانی، مشخص کردن جغرافیای خاص، برطرف کردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت در حوزه صادرات و ارائه راهکارهای تخصصی برای مبارزه با آفات انار لرستان می‌تواند به افزایش درآمدهای ارزی کشور و حتی لرستان کمک کرده و با ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری، تاثیرات مثبتی بر اقتصاد و جامعه خواهد داشت.

پایان خبر آژیراک