تحقق مرجعیت علمی در رشته‌ها نیازمند زمان و تزریق اعتبار است

در گفت‌وگو با آژیراک:

رئیس دانشگاه گرمسار گفت: تحقق مرجعیت علمی در رشته‌ها نیازمند زمان و تزریق اعتبار است تا محققان و پژوهشگران در آن مسیر هدایت شوند، در غیر اینصورت نمی‌توانیم پاسخگوی نیازهای جامعه باشیم.

سیدمجتبی حسینی‌فرد رئیس دانشگاه گرمسار در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آژیراک، با بیان اینکه مرجعیت علمی باید تمام رشته‌های علوم انسانی، هنر، کشاورزی، فنی و مهندسی و علوم پایه را در بر بگیرد و تک تک آنها با معیارهای جامعه جهانی سنجیده شود؛ افزود: نمی‌توان گفت در یک رشته مرجعیت علمی داشته باشیم و در رشته دیگر به آن بی‌توجهی کنیم، پس تمام رشته‌ها باید تلاش کنند تا در مسیر حداقل‌هایی که جامعه جهانی پذیرفته است، حرکت کنند. 

وی با اشاره به اینکه تحقق مرجعیت علمی در رشته‌ها نیازمند زمان و تزریق اعتبار است تا محققان و پژوهشگران در آن مسیر هدایت شوند، در غیر اینصورت نمی‌توانیم پاسخگوی نیازهای جامعه باشیم، ادامه داد: باید روی موضوعات بنیادین به خصوص علوم پایه که دنیا در آن کار می‌کند، تمرکز کنیم و در ادامه وارد موضوعات کاربردی شویم که نیازمند تحقیقات بنیادی است.

حسینی‌فرد اظهار کرد: هر اقدامی که در دستور کار برای رسیدن به مقصد قرار می‌دهیم، نیازمند برنامه ریزی ۱۰ ساله و تامین اعتبار است تا هدفگذاری خود را عملیاتی کنیم. در حال حاضر با این مشکل مواجهه هستیم که دولت‌ها چهار ساله هستند و هر دولتی در ۲ سال ابتدای خود شروع به فعالیت‌هایی می‌کند، اما در دو سال پایانی متوقف می شود و مقطعی کار می‌کند و پس از آن دولت جدیدی با سیاست‌های دیگر روی کار می آید. 

رئیس دانشگاه گرمسار اضافه کرد: قرار بود در افق ۱۴۰۴ قطب منطقه شویم، اما به علت اینکه انسجامی در تصمیم‌گیری‌ها نداریم همانند نمودار سینوسی نمی‌توانیم در عملکردها موفق شویم. در بحث مرجعیت‌علمی تا زمانی که برنامه کلان و هدفمند در تمام حوزه‌ها نداشته باشیم با مشکل مواجهه می‌شویم.  

به گفته حسینی فرد، هم اکنون در علوم پایه با چالش رو به رو شده‌ایم؛ رغبتی برای ادامه تحصیل در این رشته وجود ندارد و بهایی به آن داده نمی‌شود و آینده بازار کار برای این قبیل از رشته‌ها متصور نشده است، به همین علت مرجعیت علمی به مرور عملکرد مطلوبی نخواهد داشت. 

رئیس دانشگاه گرمسار گفت: طبق آماری که در گذشته مطالعه کرده بودم تعداد استادان رشته فیزیک به شدت زیاد بود، اما در مقابل تعداد دانشجویان ورودی همان دانشکده به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید، باید گفت این استاد چگونه می‌تواند مرجعیت علمی را به ثمر بنشاند؟ در حال حاضر، بدنه دانشجویی کاهش یافته است. 

حسینی‌فرد در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش بی‌رویه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و سهل انگاری در دانش آموخته کردن دانشجویان چیست؟ افزود: در کشورهای خارجی تعداد دانشجویان دکترا و پسا دکتری با هدف خاص جذب می شوند و ارتباط تنگاتنگی بین دانشگاه و صنعت وجود دارد، اما در ایران براساس نیاز جامعه تحصیلات تکمیلی گسترش نمی یابد و این دو نهاد موازی حرکت می کنند. بعنوان مثال تربیت تکنسین در کشور به صورت کلی فراموش شده است و برنامه ریزی منسجم و هدفمند نداریم، پس با مشکل جدی دست و پنجه نرم می‌کنیم، تا زمانی که نتوانیم ماموریت هر دانشگاه را به درستی تعریف کرده و به آن پایبند باشیم هیچ زمانی به سرمنزل مقصود نخواهیم رسید. 

رئیس دانشگاه گرمسار تاکید کرد: سالانه ۲۲ هزار دانشجوی دکتری پذیرش می‌کنیم، اما ۱۵۰۰ تا ۲ هزار نفر جذب هیئت علمی داریم که باید گفت تکلیف ۲۰ هزار نفر مابقی در بازار کار چه می‌شود؟ باید گفت که مهاجرت صورت گرفته از دل همین افراد اتفاق می‌افتد؛ چرا که در داخل کشور به آنها توجه نمی‌شود. اگر در کشور فعالیت های زیر بنایی انجام دهیم و به آن اعتقاد داشته باشیم و بصورت منسجم اقدام نماییم در آینده می توانیم بهره برداریهای لازم را انجام دهیم .سرمایه گذاری در حوزه علم و فناوری آینده کشور را بیمه و تضمین می کند.

حسینی فرد درباره اهمیت مقاله محوری و مسئله محوری در مرجعیت علمی گفت: دنیا در دو مسیر مرز دانش و صنعت حرکت می‌کند که هر دو لازم و ملزوم یکدیگر هستند، نمی‌توان گفت که فقط کار صنعتی انجام دهیم و از مشکلات صنعت غفلت کنیم؛ و در مقابل کار علمی را تعطیل نماییم چرا که پایگاه‌های استنادی اسکوپوس و وب آو ساینس بر اساس مستندات علمی کشور ها را ارزیابی می‌کنند. حرکت در مرز دانش در تمام کشورهای دنیا اتفاق می‌افتد، اما در ایران این مسئله بد جا افتاده است، باید بین حرکت در مرز دانش و صنعت تفکیک قائل شویم، حضور افراد در صنعت نیازمند شناسایی صنعت و معضلات مربوطه و رفع آن است؛ بنابراین تحقیق و پژوهش در دانشگاه متناسب با نیازهای صنعت حلقه مفقود است که این حلقه وصل نشده است. 

وی بیان کرد: کار صنعت، کار دانشگاه نیست باید صنعت و پژوهشگر در کنار هم کار کنند تا ایده‌ها را نیاز سنجی کرده و بتوان مشکلی از مشکلات مملکت کم کرد.