خلاصه کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست ( نویسنده سید محمد شبیری، لادن رضی کردمحله )

کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست اثر سید محمد شبیری و لادن رضی کردمحله، یک منبع ارزشمند برای درک الگوها و تجارب بین المللی در زمینه سیاست گذاری آموزش محیط زیست است. این اثر به بررسی عمیق رویکردهای جهانی در آموزش برای توسعه پایدار می پردازد و مدل های موثری را برای برنامه ریزان و سیاست گذاران ارائه می دهد.

در شرایط کنونی که چالش های زیست محیطی با سرعت فزاینده ای پیش روی بشر قرار گرفته اند، اهمیت آموزش و آگاهی بخشی بیش از هر زمان دیگری ملموس است. بحران هایی چون تغییر اقلیم، کاهش تنوع زیستی، و آلودگی های گسترده، تنها با اتخاذ سیاست های جامع و آینده نگر در حوزه آموزش قابل مدیریت و کاهش خواهند بود. در این میان، نقش سیاست گذاری های هوشمندانه و مبتنی بر تجارب موفق جهانی در ترویج آموزش محیط زیست، حیاتی به شمار می رود. کتاب حاضر با نگاهی تطبیقی به بهترین شیوه ها در سطح بین المللی، زمینه ای برای فهم عمیق تر این ضرورت فراهم می آورد و مسیری برای انطباق این الگوها با شرایط بومی ارائه می کند.

اهمیت کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست

اهمیت فزاینده آموزش محیط زیست به دلیل نقش کلیدی آن در مواجهه با چالش های زیست محیطی جهانی و ملی است. این آموزش، فراتر از انتقال دانش صرف، به دنبال تغییر نگرش ها، تقویت مهارت ها و شکل گیری رفتارهای مسئولانه در قبال طبیعت و منابع آن است. در مسیر تحقق این اهداف، وجود یک نظام سیاست گذاری هدفمند و کارآمد، از ارکان اصلی موفقیت به شمار می رود. کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست دقیقاً بر همین ضرورت متمرکز است.

این اثر نه تنها به تحلیل نظری موضوع می پردازد، بلکه با استناد به تجارب موفق جهانی، مدل ها و الگوهای عملیاتی را برای برنامه ریزان و دست اندرکاران این حوزه معرفی می کند. ارزش افزوده اصلی کتاب در رویکرد تطبیقی و کاربردی آن نهفته است؛ این رویکرد به مخاطبان امکان می دهد تا با بهترین شیوه های سیاست گذاری آموزش محیط زیست در سطح بین المللی آشنا شوند و از آن ها برای طراحی و اجرای برنامه های موثر در زمینه آموزش برای توسعه پایدار بهره برداری کنند. در واقع، کتاب یک نقشه راه برای چگونگی نهادینه کردن تفکر زیست محیطی از سطوح پایه تا تصمیم گیری های کلان ارائه می دهد.

معرفی نویسندگان: سید محمد شبیری و لادن رضی کردمحله

کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست حاصل تلاش و پژوهش مشترک دو چهره دانشگاهی و پژوهشگر برجسته در حوزه محیط زیست و آموزش، یعنی سید محمد شبیری و لادن رضی کردمحله است. هر دو نویسنده دارای پیشینه علمی و تخصصی قوی در زمینه محیط زیست و آموزش هستند که این امر، اعتبار و عمق محتوای کتاب را دوچندان می کند.

سید محمد شبیری، به عنوان یک دانشیار فعال در گروه علمی آموزش محیط زیست دانشگاه پیام نور تهران، دارای سوابق پژوهشی و آموزشی گسترده ای در زمینه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار است. تخصص ایشان در زمینه تحلیل و ارائه مدل های سیاست گذاری، به محتوای کتاب رویکردی علمی و کاربردی بخشیده است. لادن رضی کردمحله نیز با سابقه فعالیت های پژوهشی در این حوزه، به ویژه در زمینه مطالعات تطبیقی و بین المللی، نقش مهمی در غنی سازی محتوای کتاب با تجارب جهانی ایفا کرده است.

یکی از آثار مرتبط و قابل توجه این دو نویسنده، کتاب آموزش محیط زیست برای مدیران است که نشان دهنده تخصص و تمرکز آن ها بر ابعاد عملیاتی و اجرایی آموزش محیط زیست در سطوح مختلف جامعه، به ویژه در بخش مدیریت و سازمان ها است. این سابقه پژوهشی گسترده به آن ها امکان داده تا در کتاب حاضر، با رویکردی جامع و عملیاتی، به چالش ها و راهکارهای سیاست گذاری در آموزش محیط زیست بپردازند.

چکیده کلی: رویکرد جهانی به پایداری در آموزش محیط زیست

کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست با تمرکز بر رویکرد جهانی به پایداری، یک تحلیل جامع از بهترین شیوه های سیاست گذاری در آموزش محیط زیست را ارائه می دهد. هدف اصلی این اثر، بررسی و تبیین الگوها و مدل هایی است که در سطح بین المللی موفقیت آمیز بوده اند و می توانند به عنوان راهنما برای برنامه ریزان و سیاست گذاران در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند. این کتاب تأکید دارد که هرچند این الگوها الهام بخش هستند، اما برای اثربخشی کامل باید به صورت مطالعه موردی و با در نظر گرفتن شرایط بومی هر منطقه اجرا شوند.

نویسندگان بر این باورند که آگاهی زیست محیطی در سراسر جهان در حال رشد است و درک این واقعیت که انسان در سیاره ای با منابع محدود زندگی می کند، روزبه روز عمیق تر می شود. فعالیت های انسانی به طور فزاینده ای باعث بروز مشکلات زیست محیطی متعددی از جمله تغییرات اقلیمی، کاهش منابع طبیعی، و آلودگی های گسترده شده اند. در این راستا، اتحادیه اروپا در سه دهه اخیر، آموزش محیط زیست را از سنین پایین به عنوان یک استراتژی مؤثر برای نهادینه سازی تفکر زیست محیطی در نظر گرفته است. این رویکرد نشان دهنده تغییر جهت از آموزش صرف درباره طبیعت به درک توسعه پایدار است که نیازمند مشارکت فعال شهروندان، گروه های اجتماعی و مشاغل سبز است. کتاب با تشریح این تحولات و ارائه چارچوب های عملی، به خواننده کمک می کند تا نقش آموزش در دستیابی به پایداری را در ابعاد جهانی درک کند.

خلاصه فصل به فصل کتاب

کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست در چهار فصل اصلی به تحلیل ابعاد مختلف سیاست گذاری آموزش محیط زیست می پردازد. هر فصل به یکی از جنبه های کلیدی این حوزه اختصاص یافته و با رویکردی تخصصی و کاربردی، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار خواننده قرار می دهد.

فصل اول: سیاستگذاری آموزش برای توسعه پایدار در سطح بین المللی

فصل نخست کتاب به بررسی گسترده ای از سیاست گذاری آموزش برای توسعه پایدار (ESD) در مقیاس بین المللی می پردازد. این فصل ابتدا ابعاد گوناگون ESD را تشریح می کند و نشان می دهد که چگونه آموزش برای پایداری، فراتر از آموزش صرف محیط زیست، به موضوعاتی چون عدالت اجتماعی، توسعه اقتصادی، و حفظ میراث فرهنگی نیز می پردازد. ارتباط تنگاتنگ این ابعاد با ضرورت سیاست گذاری های جامع و یکپارچه در سطح ملی و جهانی، از نکات اصلی مورد تأکید است.

در ادامه، این فصل به نقشه راه جهانی ESD می پردازد که توسط یونسکو ارائه شده است. این نقشه راه، پنج اولویت کلیدی را برای سیاست گذاری در نظر می گیرد که هر یک به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرند:

• پیشبرد سیاست: چگونگی ادغام ESD در سیاست های ملی و منطقه ای، از جمله برنامه های درسی و استراتژی های توسعه.
• تحول در محیط های یادگیری و آموزش: ایجاد فضاهای آموزشی (مدارس، دانشگاه ها، مراکز غیررسمی) که خود به نمونه هایی از پایداری تبدیل شوند و یادگیری عملی را ترویج کنند.
• ظرفیت سازی در معلمان و مربیان: تجهیز کادر آموزشی با دانش، مهارت ها و نگرش های لازم برای آموزش ESD، از طریق آموزش های پیش از خدمت و ضمن خدمت.
• توانمندسازی و بسیج جوانان: افزایش مشارکت فعال جوانان در فرآیندهای تصمیم گیری و اجرای راه حل های پایداری، با توجه به نقش آن ها به عنوان عاملان تغییر.
• سرعت بخشیدن به راه حل های پایداری در سطح محلی: حمایت از ابتکارات محلی و جامعه محور برای رسیدگی به چالش های پایداری، و بهره گیری از دانش بومی.

این فصل همچنین به استراتژی ها، مکانیزم ها، منابع مورد نیاز، و نحوه نظارت و ارزیابی پیشرفت در اجرای سیاست های ESD اشاره می کند. این بخش ها، راهنمای جامعی برای طراحی و پیاده سازی برنامه های ملی و منطقه ای ارائه می دهند.

سیاست گذاری آموزش برای توسعه پایدار نیازمند یک رویکرد جامع و یکپارچه است که تمامی سطوح جامعه، از سیاست گذاران تا تک تک شهروندان، را در برگیرد و محیط های یادگیری را به بستری برای پرورش تفکر پایداری تبدیل کند.

نکات کلیدی این فصل:

• ESD یک چارچوب جامع برای آموزش است که فراتر از محیط زیست، ابعاد اجتماعی و اقتصادی پایداری را نیز پوشش می دهد.
• نقشه راه ESD پنج اولویت کلیدی را برای سیاست گذاران جهانی مشخص می کند که مسیرهای عملی برای اقدام را نشان می دهد.
• موفقیت سیاست های ESD به همکاری های بین بخشی، تأمین منابع کافی، و نظام های ارزیابی قوی بستگی دارد.

فصل دوم: برنامه اقدام جهانی در آموزش برای توسعه پایدار (GAP)

فصل دوم به بررسی دقیق برنامه اقدام جهانی در آموزش برای توسعه پایدار یا GAP (Global Action Programme on ESD) می پردازد. این برنامه، که ادامه دهنده دهه آموزش برای توسعه پایدار یونسکو است، با هدف تسریع پیشرفت به سمت اهداف توسعه پایدار از طریق آموزش طراحی شده است.

این بخش از کتاب، ابتدا پیشینه و اهداف اصلی GAP را تشریح می کند و توضیح می دهد که چگونه این برنامه به دنبال تقویت نقش آموزش در مواجهه با چالش های جهانی است. اصول حاکم بر GAP، شامل رویکرد فراگیر، مشارکت محور و تحول آفرین، به تفصیل بیان می شوند. سپس، کتاب به پنج حیطه فعالیت در اولویت GAP می پردازد:

• سیاست گذاری: چگونگی ادغام ESD در سیاست های آموزشی و توسعه ای در تمامی سطوح.
• درگیر نمودن کلیه سازمان ها: نقش سازمان ها و نهادهای مختلف (دولتی، خصوصی، جامعه مدنی) در پیشبرد ESD.
• یاددهندگان: اهمیت توانمندسازی معلمان و مربیان برای تسهیل یادگیری ESD.
• جوانان: بسیج و توانمندسازی جوانان به عنوان عاملان اصلی تغییر برای آینده ای پایدار.
• جوامع محلی: حمایت از جوامع محلی برای توسعه راه حل های بومی و پایدار.

نویسندگان با تحلیل محتوایی هر یک از این حوزه ها، نشان می دهند که چگونه اجرای هماهنگ این اولویت ها می تواند به تقویت آموزش برای توسعه پایدار و در نهایت، دستیابی به اهداف توسعه پایدار کمک کند. اهمیت GAP برای سیاست گذاران در توانایی آن برای ارائه یک چارچوب عملی و همه جانبه برای اقدام در سطح جهانی و ملی است.

نکات کلیدی این فصل و اهمیت آن برای سیاست گذاران:

• GAP یک چارچوب جهانی برای تسریع اجرای ESD و دستیابی به اهداف توسعه پایدار است.
• پنج حیطه فعالیت اولویت دار GAP، یک نقشه راه عملی برای اقدام در سطوح مختلف جامعه ارائه می دهند.
• این برنامه تأکید ویژه ای بر نقش فعال تمامی ذی نفعان، از جمله سیاست گذاران، سازمان ها، معلمان و جوانان دارد.

فصل سوم: سیاستگذاری آموزش محیط زیست در منطقه آسه آن (۲۰۱۴-۲۰۱۸)

فصل سوم کتاب به یک مطالعه موردی عمیق از سیاست گذاری آموزش محیط زیست در منطقه آسه آن (ASEAN) در دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ اختصاص دارد. این مطالعه موردی، یک نمونه عملی و موفق از چگونگی تدوین و اجرای سیاست های منطقه ای در زمینه آموزش محیط زیست را ارائه می دهد. بررسی این تجربه می تواند درس آموخته های ارزشمندی برای سایر مناطق و کشورها، به ویژه ایران، در پی داشته باشد.

در این فصل، نویسندگان ابتدا به اهداف کلان و خرد سیاست های آموزش محیط زیست در منطقه آسه آن می پردازند. اهداف کلان بر تقویت آگاهی، تغییر رفتار و ارتقای ظرفیت های منطقه ای متمرکز هستند، در حالی که اهداف خرد به جزئیات بیشتری نظیر توسعه منابع آموزشی، آموزش معلمان و ایجاد شبکه های همکاری می پردازند.

سپس، مکانیسم های اجرایی و استراتژی های پیاده سازی این سیاست ها تشریح می شوند. این استراتژی ها شامل بخش های رسمی (مانند ادغام آموزش محیط زیست در برنامه های درسی مدارس و دانشگاه ها) و بخش های غیررسمی (مانند آموزش های عمومی، فعالیت های اجتماعی و رسانه ای) می شوند. همچنین، به ظرفیت سازی منابع انسانی و سازمانی، از جمله آموزش کارکنان دولتی و فعالان محیط زیست، و ایجاد شبکه های اطلاعات و ارتباطات برای تبادل تجارب و منابع اشاره می شود. این چارچوب عملیاتی نشان می دهد که چگونه می توان یک سیاست محیط زیستی را در ابعاد مختلف یک منطقه وسیع پیاده سازی کرد.

درس آموخته ها و الگوبرداری از تجربه آسه آن:

• نشان می دهد که چگونه یک رویکرد منطقه ای و هماهنگ می تواند به پیشرفت های قابل توجهی در آموزش محیط زیست منجر شود.
• بر اهمیت ترکیب رویکردهای رسمی و غیررسمی در آموزش محیط زیست تأکید می کند.
• نقش حیاتی ظرفیت سازی و ایجاد شبکه های تبادل اطلاعات را در موفقیت برنامه ها برجسته می سازد.
• ارائه یک مدل عملی برای کشورهایی که قصد دارند از تجارب بین المللی برای بومی سازی سیاست های خود بهره برداری کنند.

فصل چهارم: سیاستگذاری آموزش توسعه پایدار در مدارس (مدارس پایدار)

فصل چهارم کتاب به یکی از مهم ترین حوزه های عملیاتی در آموزش محیط زیست، یعنی سیاست گذاری آموزش توسعه پایدار در مدارس و مفهوم مدارس پایدار می پردازد. مدارس پایدار به عنوان نهادهایی شناخته می شوند که نه تنها به آموزش مفاهیم پایداری می پردازند، بلکه خود نیز در عمل، اصول پایداری را در تمامی ابعاد خود پیاده سازی می کنند.

این فصل با معرفی مفهوم و اهمیت مدارس پایدار آغاز می شود و توضیح می دهد که چگونه یک مدرسه می تواند به یک اکوسیستم آموزشی تبدیل شود که احترام به محیط زیست، مسئولیت پذیری اجتماعی و کارایی اقتصادی را در کنار هم به دانش آموزان می آموزد. سپس، کتاب به بررسی حوزه های اصلی در مدارس پایدار می پردازد:

1. حوزه آموزشی: شامل ادغام مفاهیم پایداری در برنامه های درسی، ارائه آموزش های بین رشته ای و ترویج یادگیری فعال و پروژه محور.
2. حوزه اجتماعی: تأکید بر مشارکت دانش آموزان، کارکنان، والدین و جامعه محلی در فعالیت های مدرسه، ترویج ارزش های اخلاقی و مسئولیت پذیری اجتماعی.
3. حوزه محیط زیست: مدیریت منابع (آب، انرژی)، کاهش پسماند، ترویج حمل و نقل پایدار، حفظ تنوع زیستی در محوطه مدرسه و فعالیت های مرتبط با طبیعت.

یکی از بخش های کاربردی این فصل، معرفی شاخص های ارزیابی مدارس پایدار است. این شاخص ها شامل معیارهایی در حوزه های آموزشی، اجتماعی، فنی-اقتصادی محیط زیست و همچنین پرسشنامه پیشرفت پایداری مدارس می شوند. این ابزارها به مدارس کمک می کنند تا سطح پایداری خود را ارزیابی کرده و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند.

در ادامه، نویسندگان اصول شش گانه طراحی مدرسه پایدار را تشریح می کنند که شامل:

• شبکه اجتماعی: ایجاد ارتباطات قوی بین تمامی ذی نفعان مدرسه و جامعه.
• ساختمان سازی بدون هدررفت: طراحی و بهره برداری از ساختمان ها با حداقل تولید پسماند و مصرف منابع.
• انرژی: استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و بهینه سازی مصرف انرژی.
• مشارکت: ترویج فرهنگ مشارکت فعال در تصمیم گیری ها و فعالیت ها.
• تنوع زیستی: حفظ و ارتقای تنوع زیستی در محوطه مدرسه و اطراف آن.
• سیستم پویا: نگاه سیستمی به مدرسه به عنوان یک نهاد زنده و در حال تکامل که به تغییرات محیطی پاسخ می دهد.

این اصول نه تنها راهنمایی برای طراحی فیزیکی مدارس هستند، بلکه به رویکردهای مدیریتی و فرهنگی نیز اشاره دارند.

نکات کلیدی این فصل و راهکارهای عملی برای پیاده سازی:

• مدارس پایدار نه تنها محل آموزش، بلکه خود الگوهایی عملی از زندگی پایدار هستند.
• پیاده سازی پایداری در مدارس نیازمند توجه به ابعاد آموزشی، اجتماعی و محیط زیستی به صورت همزمان است.
• شاخص ها و اصول طراحی مدرسه پایدار، چارچوب های عملی برای ارزیابی و بهبود عملکرد مدارس در این زمینه را فراهم می کنند.

نقاط قوت و ارزش افزوده کتاب

کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست دارای نقاط قوت و ارزش افزوده های قابل توجهی است که آن را به منبعی متمایز و ضروری برای تمامی علاقه مندان، پژوهشگران و دست اندرکاران حوزه محیط زیست و آموزش تبدیل می کند.

نخستین و مهم ترین نقطه قوت کتاب، جامعیت و عمق در پوشش مباحث است. بر خلاف بسیاری از محتواهای سطحی که صرفاً به معرفی اجمالی موضوع می پردازند، این کتاب به تحلیل دقیق و ارائه جزئیات مباحث می پردازد. از تعاریف و مفاهیم پایه آموزش برای توسعه پایدار گرفته تا بررسی مدل ها و برنامه های عملیاتی در سطوح بین المللی و منطقه ای، تمامی ابعاد به صورت مبسوط و مستند ارائه شده اند.

دومین ویژگی برجسته کتاب، رویکرد تطبیقی و استفاده از تجارب بین المللی است. نویسندگان با هوشمندی، به جای پرداختن صرف به نظریات، به بررسی نمونه های موفق و الگوهای عملی در نقاط مختلف جهان، از جمله برنامه اقدام جهانی (GAP) و تجربه منطقه آسه آن، پرداخته اند. این رویکرد به خواننده امکان می دهد تا با دیدی واقع بینانه و مبتنی بر شواهد، با چالش ها و راهکارهای موجود آشنا شود و از آن ها برای بومی سازی در شرایط خود الهام بگیرد.

ارزش واقعی این کتاب در توانایی آن برای تبدیل نظریات پیچیده سیاست گذاری به چارچوب ها و مدل های عملیاتی نهفته است که راه را برای اجرای مؤثر برنامه های آموزش محیط زیست هموار می کند.

سومین مزیت کلیدی، ارائه چارچوب ها و مدل های عملیاتی برای سیاست گذاران و مجریان است. کتاب تنها به بیان مشکلات نمی پردازد، بلکه راه حل ها و الگوهای مشخصی را برای طراحی، اجرا، نظارت و ارزیابی برنامه های آموزش محیط زیست ارائه می دهد. بخش های مربوط به نقشه راه ESD، حیطه فعالیت های GAP و شاخص های مدارس پایدار، نمونه هایی از این چارچوب های عملی هستند که می توانند به صورت مستقیم مورد استفاده قرار گیرند.

در نهایت، ارتباط دادن آموزش محیط زیست با مفهوم توسعه پایدار یکی دیگر از نقاط قوت کتاب است. نویسندگان به خوبی نشان می دهند که آموزش محیط زیست صرفاً به حفاظت از طبیعت محدود نمی شود، بلکه باید به عنوان یک ابزار قدرتمند برای دستیابی به توسعه پایدار در تمامی ابعاد آن (اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی) در نظر گرفته شود. این دیدگاه جامع، به کتاب عمق بیشتری بخشیده و آن را برای مخاطبان گسترده تری جذاب می سازد.

نتیجه گیری و افق های پیش رو در سیاست گذاری آموزش محیط زیست

کتاب آینده نظام سیاست گذاری آموزش محیط زیست اثر سید محمد شبیری و لادن رضی کردمحله، با نگاهی دقیق و تخصصی به تجارب و الگوهای جهانی در حوزه آموزش برای توسعه پایدار، یک نقشه راه ارزشمند برای تمامی دست اندرکاران و علاقه مندان به این عرصه فراهم می آورد. پیام اصلی این کتاب، تأکید بر ضرورت رویکردی جامع، علمی و عملیاتی به سیاست گذاری آموزش محیط زیست است. این امر نه تنها مستلزم ادغام مفاهیم محیط زیست در تمامی سطوح آموزش رسمی و غیررسمی است، بلکه نیازمند تحول در نگرش ها و رفتارها در قبال سیاره ای است که در آن زندگی می کنیم.

مطالعه این کتاب به وضوح نشان می دهد که راهکارهای موفق در سطح بین المللی، از جمله نقشه راه ESD و برنامه اقدام جهانی GAP، چگونه می توانند به عنوان الگوهای الهام بخش برای هر کشوری عمل کنند. همچنین، بررسی موردی منطقه آسه آن و مفهوم مدارس پایدار، نمونه های عملی از چگونگی پیاده سازی این سیاست ها در مقیاس های مختلف را به نمایش می گذارد.

برای کشورهایی نظیر ایران که با چالش های زیست محیطی جدی روبه رو هستند، بومی سازی و استفاده از الگوهای ارائه شده در این کتاب از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود سابقه غنی فرهنگی و تأکید آموزه های دینی بر حفاظت از محیط زیست، وضعیت فعلی محیط زیست در ایران، طبق گزارش های بین المللی، نیازمند بازنگری جدی در سیاست گذاری هاست. این کتاب می تواند راهنمایی عملی برای سیاست گذاران ایرانی باشد تا با بهره گیری از تجارب جهانی و انطباق آن ها با شرایط بومی، به بهبود وضعیت آموزش محیط زیست و در نهایت، به ارتقای شاخص های زیست محیطی کشور کمک کنند.

در نهایت، این کتاب نه تنها یک منبع آکادمیک است، بلکه یک دعوت به عمل برای تمامی شهروندان، سازمان ها، معلمان، دانشجویان و سیاست گذارانی است که به آینده پایدار سیاره ما و نسل های آینده اهمیت می دهند. مطالعه کامل این اثر برای درک عمیق تر و جامع تر از پیچیدگی ها و فرصت های موجود در حوزه سیاست گذاری آموزش محیط زیست اکیداً توصیه می شود. این کتاب می تواند نقطه آغازی برای تغییرات مثبت و پایدار در رویکردهای آموزشی و زیست محیطی باشد.