فرق تامین دلیل با تامین خواسته: راهنمای جامع تفاوت ها و کاربردها

فرق تامین دلیل با تامین خواسته: راهنمای جامع تفاوت ها و کاربردها

فرق تامین دلیل با تامین خواسته

در نظام حقوقی ایران، مفاهیم تامین دلیل و تامین خواسته دو ابزار حیاتی برای حفظ حقوق اصحاب دعوا هستند. با وجود شباهت های ظاهری در کاربرد حمایتی، این دو قرار قضایی تفاوت های بنیادینی در هدف، ماهیت و آثار حقوقی خود دارند. تامین دلیل به منظور حفظ و مستندسازی شواهد و ادله ای است که ممکن است در آینده دستخوش تغییر یا زوال شوند، در حالی که تامین خواسته با هدف توقیف موقت اموال خوانده، اجرای حکم مالی آتی را تضمین می کند و از تضییع حقوق خواهان جلوگیری می نماید. درک صحیح این تمایزات برای هر فردی که درگیر دعاوی حقوقی است یا قصد طرح دعوا دارد، ضروری است تا بتواند در زمان مناسب، از ابزار قانونی صحیح برای حفظ منافع خود بهره برداری کند.

تامین دلیل چیست؟ حفظ و مستندسازی شواهد برای اثبات حق

تامین دلیل، به معنای در امنیت قرار دادن و مستندسازی ادله ای است که امکان از بین رفتن، تغییر یا دشوار شدن دسترسی به آن ها در آینده وجود دارد. این اقدام قضایی، یک دستور موقت برای حفظ وضعیت موجود دلایل است و هدف اصلی آن، فراهم آوردن سندی معتبر از یک واقعیت یا وضعیت خاص است که در آینده می تواند به عنوان مدرک اثباتی در دادگاه مورد استناد قرار گیرد. بر اساس ماده ۱۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، اشخاص ذی نفع می توانند در صورتی که احتمال دهند دلایل دعوای آن ها نظیر معاینه محلی، استعلام نظر کارشناسان، شهادت مطلعان یا قراین موجود در محل، ممکن است در آینده متعذر یا متعسر شود، از دادگاه درخواست تامین آن ها را بنمایند.

هدف اصلی تامین دلیل و اهمیت آن

هدف اولیه تامین دلیل، تضمین این است که شواهد حیاتی یک دعوا، قبل از آنکه فرصت ارائه آن ها در جریان دادرسی اصلی فرا رسد، از بین نروند یا تغییر ماهیت ندهند. این عمل به خواهان کمک می کند تا پایه های اثباتی ادعای خود را مستحکم سازد و از این رو، نقش مهمی در عدالت گستری ایفا می کند. تامین دلیل صرفاً جنبه مستندسازی دارد و به خودی خود اثبات کننده قطعی حق نیست، بلکه سندی ایجاد می کند که قاضی در زمان رسیدگی به ماهیت دعوا، با بررسی سایر ادله و قراین، آن را مورد توجه قرار می دهد.

موارد کاربرد و مثال های عملی تامین دلیل

کاربرد تامین دلیل بسیار گسترده است و می تواند در انواع مختلفی از دعاوی حقوقی و حتی کیفری مورد استفاده قرار گیرد:

  • برآورد خسارت تصادفات: پیش از تعمیر یا فروش خودروی آسیب دیده در تصادف، می توان با درخواست تامین دلیل، میزان خسارت وارده را توسط کارشناس رسمی دادگستری صورت برداری کرد. این امر در آینده برای مطالبه خسارت از مقصر ضروری است.
  • حفظ وضعیت ملک: قبل از تخلیه، تخریب یا بازسازی یک ملک استیجاری یا مورد اختلاف، تامین دلیل از وضعیت فعلی آن (مانند میزان خرابی ها، مصالح به کار رفته، یا وضعیت بهداشتی) می تواند از ادعاهای آتی بر اساس وضعیت نامشخص جلوگیری کند.
  • ثبت شواهد دیجیتالی: پیامک ها، ایمیل ها، چت های آنلاین، محتوای صفحات وب و پست های شبکه های اجتماعی که ممکن است به راحتی حذف یا تغییر یابند، می توانند با تامین دلیل توسط کارشناس رسمی (معمولاً کارشناس رسمی دادگستری در حوزه فناوری اطلاعات) مستند شوند.
  • استماع شهادت شهود در معرض زوال: اگر شاهدی مهم برای پرونده وجود دارد که سالخورده، بیمار است یا به هر دلیل دیگری احتمال فوت یا فراموشی او در آینده نزدیک می رود، می توان با درخواست تامین دلیل، شهادت او را قبل از شروع یا در جریان دادرسی اصلی، صورت برداری و ثبت نمود.
  • بررسی کالای معیوب یا تجهیزات فنی: در دعاوی مربوط به کیفیت کالا یا خدمات فنی، تامین دلیل می تواند شامل جلب نظر کارشناس برای بررسی عیب یا نقص پیش از رفع آن یا تغییر در وضعیت موجود باشد.

نحوه درخواست و مرجع صالح تامین دلیل

درخواست تامین دلیل می تواند هم به صورت شفاهی و هم کتبی مطرح شود، اما توصیه می شود برای ایجاد سابقه و مستندسازی دقیق، درخواست به صورت کتبی باشد. مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تامین دلیل، دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع دلیل یا محل اقامت خوانده است. همچنین، در مواردی که موضوع در صلاحیت شورای حل اختلاف باشد، این شورا نیز می تواند نسبت به صدور قرار تامین دلیل اقدام کند. معمولاً برای درخواست تامین دلیل، نیازی به تودیع خسارت احتمالی نیست، مگر در موارد خاص و به تشخیص قاضی که احتمال ورود ضرر به طرف مقابل داده شود.

انواع تامین دلیل

تامین دلیل به روش های گوناگونی قابل انجام است که هر یک بسته به نوع دلیل و موقعیت خاص، مورد استفاده قرار می گیرند:

  • معاینه محل: بررسی و ثبت وضعیت فیزیکی یک مکان توسط قاضی یا کارشناس.
  • تحقیق محلی: جمع آوری اطلاعات از افراد مطلع محلی در مورد یک واقعه یا وضعیت.
  • جلب نظر کارشناس: استفاده از تخصص کارشناسان رسمی دادگستری برای ارزیابی، برآورد خسارت یا تایید یک وضعیت فنی.
  • استماع شهادت شهود: ثبت رسمی اظهارات شهود که ممکن است در آینده در دسترس نباشند یا فراموشی پیدا کنند.
  • اخذ سند از طرف مقابل: در مواردی که سند مهمی نزد طرف مقابل یا شخص ثالثی است و در معرض از بین رفتن باشد.
  • تامین دلیل الکترونیکی: شامل صورت برداری و حفظ داده های دیجیتال نظیر پیامک، ایمیل، محتوای وب سایت ها و شبکه های اجتماعی.

آثار حقوقی و اعتبار تامین دلیل

مهم ترین اثر حقوقی تامین دلیل، ایجاد یک سند رسمی از وضعیت دلایل در زمان درخواست است. این سند به عنوان یک مدرک معتبر در پرونده اصلی قابل استناد است، اما به خودی خود قاطع دعوا نیست. به این معنا که قاضی رسیدگی کننده به ماهیت دعوا، با در نظر گرفتن سایر ادله و قراین موجود، می تواند آن را بپذیرد یا رد کند. تامین دلیل ابزاری است برای مستندسازی و تقویت بنیه اثباتی دعوا، نه ابزاری برای صدور حکم قطعی. این قرار در هر دو نوع دعاوی حقوقی و کیفری، به ویژه در بخش مربوط به خسارات ناشی از جرم، کاربرد دارد.

تامین خواسته چیست؟ توقیف اموال برای تضمین اجرای حکم

تامین خواسته، اقدامی قضایی است که به خواهان (مدعی) اجازه می دهد قبل از صدور حکم نهایی و قطعی در یک دعوای مالی، اموال خوانده (متهم یا بدهکار) را به صورت موقت توقیف کند. هدف اصلی از این قرار، جلوگیری از نقل و انتقال، پنهان کردن یا از بین بردن اموال توسط خوانده است تا در صورت صدور حکم به نفع خواهان، امکان اجرای حکم و وصول خواسته مالی فراهم باشد. به بیان ساده تر، تامین خواسته تضمینی برای وصول طلبی است که خواهان ادعای آن را دارد و نگران است که در طولانی شدن فرآیند دادرسی، خوانده اموال خود را از دسترس خارج کند. این موضوع در ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی و تبصره های آن به تفصیل بیان شده است.

تعریف حقوقی و هدف اصلی تامین خواسته

تامین خواسته به عنوان یک قرار احتیاطی، به منظور تضمین حقوق مالی خواهان و جلوگیری از بی اثر شدن حکم نهایی صادر می شود. این قرار، پیش بینی قانون گذار برای محافظت از طلب خواهان در برابر اقدامات احتمالی خوانده است که ممکن است به تضییع اموال خود بپردازد و اجرای حکم آتی را با مشکل مواجه سازد. اهمیت تامین خواسته زمانی مشخص می شود که زمان طولانی رسیدگی قضایی، فرصت را برای خوانده جهت انتقال اموال فراهم می کند. توقیف موقت اموال، اطمینانی برای خواهان است که در صورت پیروزی در دعوا، حکم دادگاه فقط بر روی کاغذ نخواهد ماند و قابلیت اجرایی خواهد داشت.

موارد الزامی و اختیاری درخواست تامین خواسته (مطابق ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م.)

ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، موارد چهارگانه ای را برای درخواست تامین خواسته پیش بینی کرده است که در برخی از آن ها، دادگاه مکلف به پذیرش درخواست خواهان است و در برخی دیگر، منوط به تودیع خسارت احتمالی توسط خواهان می شود:

  1. دعوا مستند به سند رسمی باشد: اگر خواهان برای اثبات ادعای خود به اسناد رسمی مانند چک، سفته، برات، سند رهنی، یا سند رسمی مالکیت استناد کند، می تواند بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی، درخواست تامین خواسته نماید.
  2. خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد: در صورتی که خواهان دلایلی ارائه کند که نشان دهد خواسته او (مانند کالای فاسدشدنی، سهام در حال سقوط قیمت، یا وجود احتمال فرار خوانده با اموال)، در معرض از بین رفتن یا کاهش ارزش است، دادگاه می تواند بدون تودیع خسارت، قرار تامین خواسته صادر کند.
  3. در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده: در برخی موارد خاص قانونی، نظیر اوراق تجاری واخواست شده (مثلاً سفته و براتی که در مهلت قانونی واخواست شده اند)، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین است. این بند نیز از موارد عدم نیاز به تودیع خسارت احتمالی است.
  4. خواهان، خسارات احتمالی را نقداً به صندوق دادگستری بپردازد: در غیر از سه مورد فوق، خواهان برای درخواست تامین خواسته باید مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی به صندوق دادگستری واریز کند. این مبلغ به نظر دادگاه تعیین می شود و هدف آن جبران ضررهای احتمالی است که ممکن است در صورت بی حقی خواهان به خوانده وارد شود.

نحوه درخواست و مرجع صالح تامین خواسته

درخواست تامین خواسته می تواند در سه زمان مختلف مطرح شود:

  • قبل از تقدیم دادخواست: خواهان می تواند پیش از اینکه دادخواست اصلی دعوا را به دادگاه ارائه دهد، درخواست تامین خواسته نماید. در این صورت، خواهان مکلف است ظرف ۱۰ روز از تاریخ صدور قرار تامین، دادخواست اصلی خود را نیز تقدیم کند، در غیر این صورت قرار تامین لغو خواهد شد.
  • ضمن دادخواست اصل دعوا: خواهان می تواند همزمان با ارائه دادخواست اصلی، درخواست تامین خواسته را نیز در همان دادخواست قید کند.
  • در جریان دادرسی: حتی پس از تقدیم دادخواست و در طول فرآیند رسیدگی به دعوا و پیش از صدور حکم قطعی، امکان درخواست تامین خواسته وجود دارد.

مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تامین خواسته، همان دادگاهی است که به اصل دعوا رسیدگی می کند.

شرایط تودیع خسارت احتمالی

تبصره ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی صراحتاً بیان می کند: تعیین میزان خسارت احتمالی، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تامین را می پذیرد. صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود. این خسارت با هدف جبران ضررهایی که ممکن است به دلیل توقیف اموال، به خوانده وارد شود (در صورتی که در نهایت خواهان در دعوا محکوم به بی حقی شود) از خواهان دریافت می گردد. میزان این خسارت معمولاً درصدی از خواسته دعوا است و به تشخیص قاضی تعیین می شود.

آثار حقوقی تامین خواسته

با صدور قرار تامین خواسته و اجرای آن، اموال منقول یا غیرمنقول خوانده به میزان خواسته توقیف می شود. این توقیف به معنای منع خوانده از هرگونه نقل و انتقال، فروش یا تصرف در اموال توقیف شده است. هدف از این اقدام، حفظ اموال برای تضمین اجرای حکم نهایی است. تامین خواسته فقط در دعاوی حقوقی کاربرد دارد و معادل آن در دعاوی کیفری، قرار تامین کیفری یا توقیف اموال متهم است که اهداف و شرایط متفاوتی دارد. مهم ترین اثر تامین خواسته، ایجاد ضمانت اجرایی محکم برای وصول طلب خواهان در صورت پیروزی در دعوا است.

در حالی که تامین دلیل بر حفظ و مستندسازی ادله برای اثبات حق تمرکز دارد، تامین خواسته به توقیف اموال خوانده برای تضمین اجرای حکم مالی آتی می پردازد و این تمایز بنیادین، دو ابزار را از یکدیگر متمایز می سازد.

تفاوت های کلیدی تامین دلیل و تامین خواسته

تامین دلیل و تامین خواسته هرچند هر دو از قرارهای دادرسی و ابزارهای حمایتی در نظام حقوقی هستند، اما تفاوت های ساختاری و ماهوی مهمی دارند که آن ها را از یکدیگر متمایز می سازد. درک این تفاوت ها برای تصمیم گیری صحیح در هر پرونده حقوقی ضروری است.

هدف اصلی

تامین دلیل: هدف اصلی آن، حفظ و مستندسازی ادله و شواهدی است که در معرض زوال، تغییر یا از بین رفتن هستند. این کار به منظور جلوگیری از تضییع حق خواهان به دلیل عدم دسترسی به دلایل اثباتی در آینده انجام می شود.

تامین خواسته: هدف اصلی آن، توقیف اموال خوانده برای تضمین اجرای حکم مالی آتی است. این اقدام برای جلوگیری از انتقال یا پنهان سازی اموال توسط خوانده و اطمینان از قابلیت وصول طلب خواهان انجام می گیرد.

موضوع

تامین دلیل: موضوع آن دلایل و مدارک (غیرمالی اما با جنبه اثباتی) است؛ نظیر وضعیت فیزیکی یک محل، شهادت افراد، مستندات دیجیتالی یا گزارش کارشناسی.

تامین خواسته: موضوع آن مال یا وجه معین است؛ شامل اموال منقول و غیرمنقول، وجوه نقد، سهام و سایر دارایی های با ارزش مالی.

ماهیت اقدام

تامین دلیل: ماهیت آن ملاحظه، صورت برداری، ثبت وضعیت و کارشناسی است. به معنای دست اندازی به مالکیت یا تصرف در اموال نیست.

تامین خواسته: ماهیت آن توقیف، بازداشت و ممنوعیت نقل و انتقال اموال است. این اقدام مستقیماً بر تصرف و حقوق مالکانه خوانده اثر می گذارد.

نیاز به تودیع خسارت احتمالی

تامین دلیل: معمولاً نیازی به تودیع خسارت احتمالی نیست، مگر در موارد استثنایی و به تشخیص قاضی.

تامین خواسته: معمولاً نیاز به تودیع خسارت احتمالی است، مگر در موارد خاصی که در بندهای الف، ب و ج ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است (مثل سند رسمی یا واخواست اوراق تجاری).

زمان درخواست

تامین دلیل: می تواند قبل از طرح دعوا یا در حین رسیدگی به آن درخواست شود.

تامین خواسته: می تواند قبل از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست اصلی یا در جریان دادرسی تا قبل از صدور حکم قطعی درخواست شود.

قابلیت اجرا در دعاوی کیفری

تامین دلیل: بله، در مواردی برای ثبت دلایل مرتبط با وقوع جرم یا میزان خسارات ناشی از آن (به عنوان مثال، تعیین خسارت جراحات وارده) کاربرد دارد.

تامین خواسته: خیر، صرفاً مختص دعاوی حقوقی است و در دعاوی کیفری معادل آن، قرار تامین کیفری یا توقیف اموال متهم با اهداف متفاوت وجود دارد.

ماده قانونی مربوطه

تامین دلیل: ماده ۱۱۹ و مواد بعدی قانون آیین دادرسی مدنی.

تامین خواسته: ماده ۱۰۸ و مواد بعدی قانون آیین دادرسی مدنی.

آثار حقوقی و نتیجه

تامین دلیل: صرفاً جنبه اثباتی و مستندسازی دارد و قاضی می تواند آن را بپذیرد یا رد کند. به خودی خود منجر به پیروزی در دعوا نمی شود.

تامین خواسته: اموال را از دسترس خوانده خارج می کند و تضمین کننده اجرای حکم مالی آتی است. تاثیر مستقیم بر توانایی خوانده در تصرف اموال خود دارد.

برای درک بهتر تفاوت ها، جدول زیر مقایسه ای جامع بین این دو قرار قضایی ارائه می دهد:

ویژگی تامین دلیل تامین خواسته
هدف اصلی حفظ و مستندسازی ادله در معرض زوال یا تغییر توقیف اموال خوانده برای تضمین اجرای حکم مالی آینده
موضوع دلایل و مدارک (مانند وضعیت فیزیکی، شهادت، اسناد) مال یا وجه معین (اموال منقول و غیرمنقول، وجه نقد)
ماهیت اقدام ملاحظه، صورت برداری، کارشناسی توقیف، بازداشت، ممنوعیت نقل و انتقال اموال
نیاز به تودیع خسارت احتمالی معمولاً خیر معمولاً بله (مگر در موارد خاص ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م)
زمان درخواست قبل از طرح دعوا یا در حین رسیدگی قبل از طرح دعوا، ضمن آن یا حین رسیدگی تا قبل از حکم قطعی
مرجع صالح دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع دلیل یا محل اقامت خوانده دادگاهی که به اصل دعوا رسیدگی می کند
قابلیت اجرا در دعاوی کیفری بله (برای ثبت دلایل مرتبط با جرم) خیر (مختص دعاوی حقوقی است)
ماده قانونی اصلی ماده ۱۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی
آثار حقوقی صرفاً جنبه اثباتی دارد، قاطع دعوا نیست اموال را از دسترسی خوانده خارج می کند، تضمین اجرای حکم

شباهت های تامین دلیل و تامین خواسته

با وجود تفاوت های چشمگیر، تامین دلیل و تامین خواسته از جهاتی نیز با یکدیگر شباهت دارند که به قرار زیر است:

  • هر دو، از قرارهای دادرسی محسوب می شوند؛ به این معنا که دستورات قضایی هستند که به ماهیت دعوا نمی پردازند و حکم قطعی صادر نمی کنند.
  • در هر دو مورد، صدور قرار مستلزم درخواست از سوی ذی نفع (خواهان یا متقاضی) است و دادگاه به صورت خودجوش اقدام نمی کند.
  • هر دو ابزارهایی قانونی برای حمایت از حقوق و منافع طرفین در طول فرآیند دادرسی هستند و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق استفاده می شوند.
  • هر دو از نوع قرارهای اعدادی هستند؛ یعنی در طول رسیدگی به دعوا صادر می شوند و دعوا را خاتمه نمی دهند، بلکه زمینه ساز رسیدگی نهایی یا اجرای حکم آتی هستند.

چه زمانی به کدام اقدام نیاز دارید؟

تشخیص زمان و نیاز به هر یک از این دو قرار قضایی، نقش کلیدی در حفظ حقوق شما ایفا می کند. در ادامه به چند سناریوی عملی برای روشن شدن این انتخاب اشاره شده است:

  • اگر خودروی شما در تصادف آسیب دیده و قصد تعمیر دارید اما می خواهید خسارت را از مقصر دریافت کنید: در این حالت، برای مستندسازی میزان خسارت پیش از تعمیر، به تامین دلیل نیاز دارید.
  • اگر به کسی پولی قرض داده اید و نگران هستید که قبل از صدور حکم، اموالش را منتقل کند و شما نتوانید طلب خود را وصول کنید: برای توقیف اموال و تضمین وصول طلب، به تامین خواسته نیاز دارید.
  • اگر مستاجر شما ملک را تخریب کرده و قصد تخلیه دارید و می خواهید وضعیت فعلی ملک را به عنوان مدرکی برای مطالبه خسارت در آینده ثبت کنید: برای مستندسازی وضعیت ملک، به تامین دلیل اقدام کنید.
  • اگر بابت سفته ای که واخواست کرده اید طلبکارید و می خواهید وصول آن را تضمین کنید، به خصوص اگر نگران فرار بدهکار از دین هستید: برای توقیف اموال بدهکار، درخواست تامین خواسته دهید.
  • اگر شاهد مهمی برای پرونده شما در بیمارستان است و احتمال فوت او یا فراموشی جزئیات توسط او وجود دارد: برای ثبت رسمی شهادت وی، به تامین دلیل نیاز دارید.

در بسیاری از دعاوی، ممکن است نیاز به هر دو قرار تامین دلیل و تامین خواسته به صورت موازی یا در مراحل مختلف دادرسی باشد. یک وکیل متخصص می تواند بهترین راهکار را با توجه به شرایط خاص پرونده ارائه دهد.

نکات مهم و توصیه های حقوقی

شناخت دقیق و اقدام به موقع در خصوص تامین دلیل و تامین خواسته می تواند تفاوت فاحشی در نتیجه یک پرونده حقوقی ایجاد کند. در این راستا، رعایت نکات و توصیه های حقوقی زیر حائز اهمیت است:

  • ضرورت اقدام به موقع: در هر دو مورد تامین دلیل و تامین خواسته، سرعت عمل و اقدام به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است. تأخیر در درخواست تامین دلیل می تواند منجر به از بین رفتن ادله شود و تأخیر در تامین خواسته ممکن است فرصت انتقال اموال را به خوانده بدهد.
  • اهمیت مشاوره با وکیل دادگستری: تشخیص دقیق نیاز به هر یک از این قرارها، نحوه صحیح تنظیم و تقدیم درخواست، و پیگیری مراحل آن نیازمند دانش و تجربه حقوقی است. مشاوره با یک وکیل متخصص می تواند از بروز اشتباهات احتمالی و اتلاف وقت و هزینه جلوگیری کند.
  • لزوم تکمیل دقیق مدارک: برای هر دو درخواست، تهیه و ارائه مدارک و مستندات لازم به دادگاه (مانند اسناد مثبت حق، دلایل در معرض زوال، یا اسناد دال بر احتمال تضییع خواسته) حیاتی است. عدم ارائه مدارک کافی می تواند به رد درخواست منجر شود.
  • پرهیز از اشتباه در تشخیص: اشتباه در انتخاب بین تامین دلیل و تامین خواسته، نه تنها حقوق شما را حفظ نمی کند، بلکه می تواند منجر به سردرگمی قضایی و تأخیر در روند رسیدگی شود.

در نهایت، این دو ابزار قانونی، به مثابه دو بازوی قدرتمند در دستان افراد ذی حق هستند که در صورت استفاده صحیح، می توانند مسیر دستیابی به عدالت را هموار سازند. اما استفاده نادرست یا عدم آگاهی از آن ها، می تواند منجر به تضییع حقوق و تحمیل زیان های جبران ناپذیر شود.

سخن پایانی

تامین دلیل و تامین خواسته، دو مفهوم کلیدی و بنیادین در حقوق دادرسی مدنی ایران هستند که هر یک کارکرد و هدف مشخصی در حفظ حقوق افراد دارند. درک تمایزات این دو قرار قضایی، که یکی به دنبال مستندسازی شواهد و دیگری در پی توقیف اموال برای تضمین اجرای حکم است، برای هر شهروندی که با مراجع قضایی سروکار دارد، حیاتی است. عدم آگاهی از این تفاوت ها می تواند به از دست رفتن فرصت های قانونی و تضییع حقوق منجر شود. از این رو، تاکید بر نقش محوری وکیل متخصص در حقوق دعاوی، برای راهنمایی افراد و پیمودن صحیح مسیر قانونی جهت حفظ حداکثری حقوق قانونی افراد، همواره توصیه می شود.