فوتبالیست‌های ایرانی و خارجی چه راه کار‌های را باید برای مقابله با گرما به کار ببرند؟

تحقیقات دانشگاهی که به گواردیولا و آنچلوتی گزارش شد؛

به گزارش خبرنگار گروه ورزش خبرگزاری علم و فناوری آژیراک، فصل تابستان در اروپا و بسیاری از نقاط جهان از جمله کشور عزیزمان، ایام تعطیلات و آماده سازی بازیکنان فوتبال است. پس از 8 تا 9 ماه پشت سرگذاشتن فصلی که از معمولا اواسط تابستان هر سال آغاز می شود و تا اولین روزهای خرداد سال بعد ادامه پیدا می کند، ستاره های فوتبال ایران و جهان به تعطیلات پایان فصل می روند تا ریکاوری ذهنی و جسمانی کنند. 

بعد از 3 تا 4 هفته استراحت و تجدید قوا، آنها دومرتبه در جلسات تمرینی «پیش فصل» زیر نظر کادر فنی تیم خود جمع می شوند. این اتفاق که دوره انتقال از «استراحت به تمرین» است، در زمانی انجام می شود که اوج گرمای هوا وجوددارد. به طور قطع همین مساله برای مربیان تیم ها ایجاد نگرانی می کند و باعث می شود تا مشکلاتی به خصوص در روزهای ابتدایی شروع تمرینات برای بازیکنان بوجود آید. حتی در این حالت موضوعاتی مثل بیماری بازیکن یا مصدومیتش مطرح خواهد شد. با توجه به این که نه فقط در ایران، بلکه در سایر نقاط جهان، امسال بیشترین میزان گرما در تابستان کنونی، احساس شده، لازم و ضروری است که پروسه تمرینات با متد علمی، پیش گرفته شود. 

اما سوال این است که این نکات مورد تحقیق واقع شده ، کدام هستند؟ 

*مقابله با گرما در تمرینات تابستانی 

برای این انجام تمرینات فوتبالیست ها در چنین وضعیت آب و هوایی سخت، مسلم است که نکاتی توسط کارشناسان حوزه دانشگاه قرارگرفته و مورد تحقیق واقع شده تا جایی که آنها می توانند مبنتی بر یافته های علمی، توصیه های به تیم ها، مربیان و بازیکنان شان کنند. در همین ارتباط خانم «سامانتا میلر»، استادیار آموزشی دانشگاه ویرجینای غربی آمریکا فعالیت کرده و تحقیقاتی انجام داده که تاکنون در خدمت سازمان های همچون بنیاد انجمن ملی مربیان ورزشی، کالج ورزشی ال ار پی، موسسه سلامت ورزشی آمریکا و گروه مربیان پیشرو ورزشی اتلتیک، تحقیقات علمی و آکادمیک قرار گرفته است. 

وی که بیش از دو دهه است در دانشگاه ، به امر تدریس مشغول بوده، در زمینه انجام تمرینات فوتبالی در گرما، با کمک دانشجویانش از دو سال قبل، تحقیقات مفصلی انجام داده است. حالا بعد از گذشت این دوره، به نتایج قابل توجهی هم رسیده است. 

وی در این باره به تازگی اظهارداشت: تیم های ورزشی به خصوص فوتبالیست ها تمرینات خود را در تابستان بسیار گرم در نقاط مختلف کشور و حتی جهان آغاز می کنند. قبل از آنکه وارد میدان شده و تمرینات شان را از سرگیرند، براساس مطالعات ما، واجب است که به آرامی و با کمک مربیان، با «آسودگی ذهنی» اقدام به انجام فعالیت های تمرینی کنند. آنگاه بعد از یک دوره 14 تا 15 روزه می توانند به تدریج شروع به افزایش «قدرت و استقامت» کنند. ما مطالعاتی انجام دادیم که نشان داده بیشترین خطر ابتلا به گرما، در دو هفته اول شروع تمرینات تیمی رخ می دهد. این در حالیست که در این بازه زمانی، «بدن بازیکن» هنوز به فعالیت بدنی و مورد بسیار مهم گرما، به طور کامل عادت نکرده است. 

وی افزود:در کنار فعالیت های گسترده دانشگاهی، در عین حال یک مربی ورزشی نیز هستم و درک می کنم که مربی در آغاز پروسه تمرینات آماده سازی چه دغدغه های در ذهن دارد. اما واجب است هشدار دهم مطابق همین تحقیقات دوساله گروه ما، به خاطر گرما و نامناسب بودن شرایط تمرینی فوتبالیست ها، چه آسیب های فاجعه باری در کنار بیماری های بیشمار ناشی از گرمازدگی بوجود آمده است. ما این تحقیقات را نه فقط در اختیار تیم ها و مربیان مان در داخل کشور گذاشتیم، حتی بلکه به تیم های بزرگ فوتبال فرستادیم تا مربیانی مثل آقایان پپ گواردیولا و کارلو آنچلوتی در تیم های منچسترسیتی و رئال مادرید ملاحظه کنند. چون نگرش همه ما در این مسیر است که به حفظ سلامت و ایمنی همه بازیکنان فوتبال بومی و خارجی کمک کنیم. 

* چرا بازیکنان در گرما باید آهسته شروع به تمرین کنند؟ 

استادیار دانشگاه ویرجینای غربی که چنین تحقیقات دامنه داری انجام داده، برای آنچه به عنوان نتیجه و دستاورد تحقیق اش می گوید، دلایل زیادی دارد.میلر که صحبت هایش را در پرتال دانشگاه بیان کرد، گفت: یکی از بزرگترین عوامل خطر برای ابتلا به بیماری های خطرناک ناشی از گرمازدگی، «سطح آمادگی جسمانی» بازیکن است. در واقع به این دلیل که تناسب اندام ورزشکار بر ضربان قلب، تنفس همینطور توانایی بازیکن در تنظیم دمای بدن تاثیر می گذارد.

اگر یک ورزشکار تا اولین روز تمرین صبرکند تا تمریناتش را شروع کند، قلبش نمی تواند خون و اکسیژن را به طور موثر در بدن پمپاژکند و بدن در دفع گرما، توانایی و مهارت کافی را نخواهد داشت. وقتی بازیکن بیشتر ورزش می کند، بدنش دستخوش تغییراتی می شود که تنظیم حرارتی او را بهبود می بخشد. از این رو برای ورزشکاران و به خصوص فوتبالیست ها مهم است که به تدریج و با خیال راحت فعالیت تمرینی خویش را افزایش دهند. 

وی ادامه داد:براساس تحقیقات ما، هیچ قانون سخت سریعی برای این که چقدر فعالیت برای آماده سازی اولیه مناسب است، وجود ندارد. این امر بستگی به شرایط بازیکن دارد. آنچه در این میان مهم است و مربیان کاملا بر آن دقت و توجه داشته باشند، این است که در وضعیت گرمای وحشتناک، نباید زیاد به بازیکن فشار وارد شود. مربی باید درک و دقت کند «عادت کردن» به ورزش در گرما زمان می برد. پس بازهم تکرار می کنیم جریان تمرینات را به آهستگی باید پیش برد و در این حال، مربیان بیش از تمرکز بر کارهای تکنیکی ، به نحوه واکنش بدن بازیکنان خود دقت کافی مبذول کنند. 

*چه ساعاتی برای تمرین کردن مناسب است؟ 

به باور این محقق دانشگاهی، مدیران و مربیان تیم های فوتبال وقتی برنامه ها و جلسه های تمرینی را می خواهند برای تابستان و قبل از شروع فصل ، طراحی کنند، بیش از هرچیزی به وضعیت آب و هوای موجود دقت کنند.چون بهترین موقع برای انجام تمرینات جسمانی اولیه صبح ها و انجام تمرینات گروهی ، شب ها زمانی که پرتوهای خورشید وجود ندارد. در عین حال حتی برای آن زمان ها،مسئولان باید استفاده از لباس های گشاد و رنگ های روشن را تا جایی که امکان دارد، در اولویت قراردهند. در عین حال مساله «هیدراتاسیون» مهم است. چرا که در فواصلی از جلسه های تمرینی، مربی باید بازیکنش را مجبور به نوشیدن آب کند تا الکترولیت های از دست رفته حین تمرین در اثر تعریق را جبران کند. کادر پزشکی نیز باید به تک تک بازیکنان بگوید اگر «رنگ ادرار » روشن است، احتمالا هیدراته شده اند اما اگر رنگ آن، تیره باشد، نشانه خوبی نیست و از کم آبی بدن حکایت می کند. 

*هشدار آخر 

سامانتا میلر که به همراه تیم دانشگاهی اش به چنین دستاوردهای رسیده ، در بخش پایانی اظهاراتش عنوان کرده برگزاری یک جلسه تمرینی در فصل تابستان، چه تعریفی دارد: 

«تیم ها حتی در زمانی که جلسه تمرینی خود را در شب و نبودن آفتاب برگزار می کنند، به هیچوجه نباید بدون حضور کادر پزشکی، استارت شروع تمرین را بزنند. چون حتی در ساعاتی از شب که به ظاهر از شدت گرما کاسته شده، احتمال وقوع اتفاقی هست که با حضور کادر پزشکی می تواند رفع شود. براساس آنچه در مطالعات خود به آن رسیدیم، در آن ساعات، کادر فنی در حالت ایده ال، جلسه تمرینی خود را حداکثر برای یک ساعت باید طراحی کند و در عین حال 3 تا 4 وقت استراحت 4 دقیقه ایی برای بازیابی قوا و نوشیدن آب بازیکنان، آنها را آماده ورود به بخش های دیگر تمرین کنند.»